De Panoramaroute is een schitterende route langs de mooiste plekjes van Zuid-Afrika. De route loopt langs de Blyde River Canyon, de grootste groene canyon wereldwijd.  Langs de Panoramaroute vind je de prachtige watervallen zoals de Lisbon Falls en de Berlin Falls. Geniet van een prachtig uitzicht bij God’s Window. En sla Pinnacle Rock,  Bourke’s Luck Potholes en de Three Rondavels zeker niet over.

De prachtige Panoramaroute begint ten noorden van het westernstadje Graskop, over de R532 en gaat door indrukwekkende berglandschappen met hoge pieken en prachtige valleien. Het is één van de mooiste bezienswaardigheden van Zuid Afrika. In principe kun je de 180km lange Panoramaroute in één dag rijden maar wij adviseren om hier twee dagen voor uit te trekken, er zijn zoveel mooie plekjes om te stoppen en te genieten van spectaculair uitzicht. Stop bij de leuke plaatsjes zoals Pilgrim’s Rest, Hazyview, Ohrigstad en Graskop. Bezoek de grotten en kom meer te weten over de tijd van de gouddelvers en de tijd van de voortrekkers. De Panoramaroute ligt langs de Blyde River Canyon, de op twee na grootste canyon ter wereld en zelfs de grootste groene canyon ter wereld. De meeste uitzichtpunten liggen langs de R532 tussen Sabie en het uitzichtpunt ‘The Three Rondavels’ aan de noordwestzijde van Blyde River Canyon. Uitzichtpunten die niet langs de R532 liggen, maar ook zeker de moeite waar zijn, zijn de Lone Creek Falls, Bridal Veil Falls, Echo Caves, Long Tom Pass en de Sudwala Caves.

Officieel begint de Panoramaroute bij Graskop, maar de beste plek om te beginnen is iets ten zuiden van Sabie. Net buiten het dorp bevinden zich de schitterende watervallen, Sabie Falls, welke 73 meter naar beneden storten. Verderop ligt Horseshoe Falls, in een fraaie hoefijzervorm, Lonecreek Falls heeft een valhoogte van maar liefst n 70 meter en eindigt in de varens en bossen en de mystieke Bridal Veil Falls.
☝ Houd er rekening mee dat je bij vrijwel alle uitzichtpunten langs de route een kleine entreeprijs moet betalen.

Het bosrijke dorp Sabie ligt in de provincie Mpumalanga aan de oevers van de rivier de Sabie. Vroeger leefden hier veel nijlkrokodillen en trad de rivier regelmatig buiten zijn oevers. De Tshonga stam noemde de rivier UluSaba, dat rivier van angst betekend, hieraan dankt het dorp zijn naam. Sabie ligt op circa 1000m hoogte en heeft prachtige uitzichten en watervallen. Zoals de Bridal Veil, de Horse Shoe fall en de Long Creek Falls. Deze watervallen zijn bereikbaar vanuit een prachtig bos aan de zuidzijde van de Sabieriver.

In het dorpje zelf zijn een aantal leuke restaurantjes te vinden zoals Wild Fig Tree en The Woodsman Pub & restaurant. Vanuit Sabie kun je ook een ballonvaart maken en vanuit de lucht genieten van de prachtige omgeving. Liever met beide benen op de grond blijven, ga dan naar Gustav Klingbiel Nature reserve. Een reservaat van maar liefst 2200 hectare groot waar valleien, bergen, bosvelden, graslanden en heuvels voor schilderachtige plaatjes zorgen.

Net buiten Sabie liggen de gelijknamige Sabie Falls. Na een korte wandeling kom je bij een uitzichtpunt waar je deze waterval 73 meter naar beneden stort. Rijd vervolgens verder via de Panoramaroute richting Graskop, na circa 10 minuten kom je bij de Mac Pools. Neem een duik in een van deze natuurlijke zwembaden. Iets verderop liggen de Mac Falls. Dit zijn twee watervallen naast elkaar die van ongeveer 65 meter hoogte naar beneden kletteren. Deze watervallen zijn vernoemd naar de Schotse mijnwerkers, die hun geluk beproefde tijdens de Gold Rush van 1870.

Ga terug in de tijd in het oude mijnwerkersdorpje Pelgrim’s Rest, gelegen op zo’n 20 minuten rijden van Graskop. Pilgrim's Rest is tegenwoordig een levend museum dat je terugbrengt naar de tijd van de goudzoekers, het dorpje is nog helemaal intact. Nadat er in 1873 goud werd gevonden in de buurt van de plaats Sabie werd het gebied overspoeld door goudzoekers. In 1971 werd de laatste mijn Bete Mine gesloten en daarmee kwam de goudkoorts tot een eind.  Tegenwoordig is Pilgrim's Rest een Nationaal Monument. De historische gebouwen die hier staan zijn veelal nog in oude staat en enkele  gerestaureerd. Enkele gebouwen zijn te bezoeken, voor R10 kun je een toegangskaart kopen en een bezoek brengen aan het automuseum The Garage, St. Mary’s Church, het Victorian House, Dredzen shop and House Museum en het Pilgrim's en Sabie News Museum. Bezoek ook Cemetery Hill, op deze begraafplaats vind je Robber’s Grave. Hier ligt een onbekende man die betrapt werd op het stelen van de opgravingen uit de tenten. Bij Het Diggings Museum kun je een excursie boeken waarbij je op zoek gaat naar goud.

Het kleine plaatsje Ohrigstad ligt in de provincie Mpumalanga ten noorden van Lydenburg. In het plaatje kom je nog diverse sporen tegen van de Voortrekkers uit de 19^e eeuw. Ohrigtstad is een ideale uitvalsbasis voor de Panoramaroute, het ligt dichtbij de Three Rondavels, Blyde River Canyon, God’s Window en Bourke’s Luck Potholes. Op 20 kilometer naar het zuiden begint de Robbers Passe die naar Pelgrims Rest en Graskop leidt.
Breng een bezoek aan de Echo Caves, het zijn één van de oudste grotten ter wereld met een grottenstelsel van maar liefst 40km lang. Tijdens een 2km lange rondleiding wandel je door de prachtige kamers in de grot en kun je de stalagmieten en stalactieten bewonderen.

Ga ook naar Ohrigstad Dam Nature Reserve, in dit natuurreservaat van 25.000 hectare op de rand van het Greater Drakensberg Escarpment en omgeven door bergen kun je heerlijk wandelen en vogels en klein wild spotten. Met een beetje geluk kun je bij de dam nijlpaarden spotten.
✪ Tip: op zoek naar een leuke originele accommodatie, overnacht dan in the Shoe Guest House en slaap in een heuse schoen.

Het dorp Lydenburg is gelegen in de provincie Mpumalanga. Het is gelegen aan een zijtak van de Olifantsrivier, genaamd de Spekboom, en aan de voet van de Long Tom pas. Het dorp is het hart van de Zuid-Afrikaanse forelvang, en is gelegen in een landbouw- en mijnbouwcentrum. De Long Tom Pas is een schitterende pas is om te rijden, met fraaie weidse uitzichten over de groene valleien. De Long Tom Pas kent over een lengte van 8 kilometer maar liefst 1100 meter hoogteverschil. Op de top van de heuvel staat een kanon uit de tijd van de Boeren-Anglo Oorlog. In de 19e eeuw vormde de pas een belangrijke verbinding tussen Pretoria en Mozambique, zeker in de tijd dat de spoorlijn bij Machadorp nog niet gereed was.

Aan de oostkant van Lydenburg ligt het prachtige en rustige 2200 hectare Gustav Kliengbiel Nature Reserve, waar een je heerlijk kunt wandelen of mountainbiken. Tevens kun je hier diverse wildsoorten treffen zoals kudu’s , elanden, zebra’s en impala’s tegenkomen en er leven meer dan 320 vogelsoorten. Bij de ingang van het reservaat vind je het Lydenburg Museum waar je meer te weten kunt komen over de geschiedenis van het gebied en in het reservaat zelf zijn archeologische bezienswaardigheden uit de ijzertijd en de tijd van de Anglo-Boerenoorlog te vinden.

Een ander mooi natuurgebied is het Sterkspruit Reserve waar je ook goed kunt wandelen en vogels kunt spotten. Wandel naar de Lydenburg watervallen of de Horse Shoe Falls.

Nog iets meer naar het oosten ligt Makobulaan Nature Reserve. Het natuurreservaat is een goed bewaard gebleven geheim en waar paradijs tussen de afgelegen stad Lydenberg en de prachtige grotten van Sudwala in Mpumalanga. Het gevarieerde landschap van het reservaat bevat dikke hoogveld graslanden, vaak vol met wilde bloemen en protea's, dikke groene dennenbomen en inheemse beboste ravijnen, koele beken die over rotsen vol forel en dramatische kwartsietkliffen tuimelen. De natuurlijke habitat is perfect voor vliegvissen, vogels kijken en wandelen. Dit ongerepte reservaat is een plaats waar je heerlijk kunt genieten van de ongerepte wildernis met weidse uitzichten en met op de achtergrond van Mpumalanga.

Het knusse plaatsje Graskop is gelegen in de provincie Mpumalanga en werd in 1880 gesticht als kamp voor de arbeiders welke in de nabijgelegen goudmijn werkten, maar werd voor dit ook al aangedaan door de Voortrekkers op hun weg naar Mozambique. Het officieuze startpunt van de Panoramaroute ligt bij het plaatsje Graskop. Vanuit Graskop is het maar een klein stukje rijden naar de imposante Blyde River Canyon,  God’s Window, Bourke’s Luck Potholes, the Pinnacle en verschillende mooie watervallen.

Er zijn tal van activiteiten mogelijk in de omgeving van Graskop zoals paardrijden, quad biken, abseilen of wandelen. Zin in een adrenaline kick ga dan naar de Big Swing en schommel op een van 's werelds hoogste kabelbaanschommels! Of ga naar Graskop Gorge Lift, dit is een glazen lift waar je van 51 meter hoogte afdaalt naar het tropisch regenwoud eronder. Echt een spectaculaire ervaring. Eenmaal beneden wandel je over een pad van hangbruggen door het regenwoud. Even buiten Graskop vind je een silk farm, Africa Silks Farm, waar je kunt zien hoe zijderupsen deze luxe stof produceren.
✪ Tip: Honger gekregen ga dan naar Harry’s Pancake Shop waar ze heerlijke pannenkoeken serveren.

Langs de Panoramaroute liggen talloze prachtige watervallen, de één nog hoger en imposanter dan de ander. Aanrader zijn de Berlin Falls en Lisbon Falls, ze liggen dicht bij elkaar. Andere mooie watervallen zijn de Lone Creek Falls en de Horseshoe Falls.
Lisbon Falls zijn Zuid-Afrika’s hoogste waterval, vernoemd naar de Portugese mijnwerkers die hier naar goud zochten. Deze waterval valt maar liefst 90m in een kloof neer. Vlakbij ligt Berlin Falls, deze waterval is 80m hoog en heeft de vorm van  een grote witte kaars. De begroeiing maakt het idyllische plaatje compleet!
Doordat deze watervallen nog relatief onbekend zijn, is er nog geen massatoerisme en kun je hier ook nog eens voordelige souvenirs scoren!

Een van de mooiste uitzichtpunten van de Panoramaroute is God’s Window. Vanuit het ‘raam van god’ heb je een geweldig panoramisch uitzicht op het Lowveld, een enorme 700 meter diepe ravijn. De vallei is bedekt met oerwoud in alle tinten groen, en wordt omringd door enorme bergtoppen. Op een heldere dag kun je in de verte zelfs het Krugerpark en Mozambique zien liggen vanuit hier. Via diverse wandelpaden kom je bij de uitzichtpunten die uitkijken op het oorspronkelijke tropische regenwoud.

Na je bezoek aan God’s Window kun je verder gaan richting Rainforest, volg de borden en ga steeds hoger de berg op. Via een pad door het dichtbegroeide bos kom je bij een prachtig uitzichtpunt. Vanaf deze plek heb je een nog mooier uitzicht dan vanaf God’s Window. Op een heldere dag zie je in de verte Blyde River Canyon liggen.

Een paar kilometer verder vindt je Wonder Uitsig (Wonder View), ook hier heb je een spectaculair uitzicht over de groene heuvels. Dit is het hoogste uitzichtpunt van de Panorama route en ligt op maar liefst 1730 meter hoogte. Ben je slecht ter been of geen zin om de trappen bij God’s Window te beklimmen stop dan bij Wonder Uitsig, het is maar een paar meter lopen naar het uitzichtpunt vanaf de parkeerplaats.

Stop ook bij het viewpoint over de The Pinnacle Rock voor een foto van deze bijzondere spitse rots van 30 meter hoog.

Blyde River Canyon is de grootste groene canyon wereldwijd. Deze gigantische kloof is maar liefst 26 kilometer lang en 800 meter diep, uitgesleten door de Blyde river. De spectaculaire Blyde River Canyon is de op twee na grootste Canyon ter wereld maar heeft een totaal andere aanblik de Grand Canyon in Amerika en de Fish River Canyon in Namibië. Deze canyon heeft een weelderige begroeiing en er komen tal van wilde dieren voor. Volg de slingerende weg door dit gebied en geniet  in elke bocht van een waanzinnig uitzicht over deze groene canyon. Bij de Blyde River Canyon kun je ook fantastische wandelingen maken, de populairste is de Leopard Trail.

Volg de Panorama route en kom vervolgens bij Bourke’s Luck Potholes, gelegen op 30 kilometer ten noorden van Graskop langs de Blyde River Canyon. Deze potholes zijn vernoemd naar de goudzoeker Tom Bourke. Dit bijzondere natuurverschijnsel is ontstaan door eeuwenslang slijt- en slijpwerk van de rivieren Blyde en Treur.  Door de eeuwen heen is op deze plek het zachte gesteente uitgesleten door de kolkende watermassa en zijn er diepe gaten ontstaan van maar liefst een meter breed. Er zijn mooie wandelpaden en bruggen aangelegd, zodat je recht boven de potholes en watervallen kunt staan en genieten van dit fraaie natuurverschijnsel. Het is ook mogelijk een boottocht maken op de Blyde River en door de Canyon varen. Maar hiervoor moet je circa twee uur verder rijden, omdat je alleen aan de overkant van de Blyde River kunt opstappen.
✪ Tip: Op een half uur rijden van Bourke’s Luck Potholes vind je Potluck Boskombuis waar je heerlijk kunt eten. Het restaurant heeft een prachtig terras aan de Treurrivier.

Vlakbij de potholes liggen World’s End en Lowveld Lookout, twee van de mooiste uitkijkpunten boven de Blyde River Canyon. Het is een schitterende, rustige plek met een geweldig uitzicht over de vallei en in de verte zie je de Blyde River Canyon al liggen.

Nog een mooie stop aan de Panoramaroute is het uitzichtpunt bij de Three Rondavels, dit zijn drie enorme rotsen die maar liefst 700 meter boven het landschap uitsteken. De rotsen hebben hun naam te danken aan de typisch Zuid-Afrikaanse hutjes van de Xhosa stam met dezelfde vorm, die ook rondavels worden genoemd. Ook Three Rondavels is gevormd door een natuurlijk proces van erosie. De Three Rondavels zijn het eindpunt van de Panoramaroute. Hoe kun je nu beter afsluiten dan met een prachtig panoramisch uitzicht over de Blyde River Canyon.
✪ Tip: Zorg dat je hier aan het einde van de middag bent en geniet van een onvergetelijke Afrikaanse zonsondergang.

Er zijn een aantal goede uitvalsbasissen voor een bezoek aan de Panoramaroute namelijk, Sabie, Graskop of het wat oostelijker gelegen Hazyview, dat tevens vlakbij een van de ingangen van het Krugerpark ligt. Een fijne plek om te overnachten in Sabie is de Valley View Lodge of the Sabie Townhouse Guest Lodge. In Graskop is Daan’s Place een aanrader of verblijf net buiten Graskop in Thaba Tsweni Lodge. Nog een aanrader qua accommodatie is de Blyde River Wilderness Lodge nabij Hoedspruit, deze lodge heeft self-catering accommodatie en hotelkamers. De rondavels liggen in een prachtige aangelegde tuin aan de rivier.

In het laagveld van Mpumalanga ten noorden van Nelspruit ligt het plaatse Witrivier. Het dorp dankt haar naam aan de gelijknamige rivier, Witriver, die een zijtak vormt van de Crokodillerivier die zich door het Krugerpark slingert. Het gebied rondom Witrivier is tegenwoordig een landbouwgebied met vooral tropische vruchten zoals mango, bananen en avocado. Naast de landbouwfunctie richt Witrivier zich voornamelijk op toeristen die het Krugerpark willen bezoeken of de Panoramaroute willen zien.

Gelegen aan de Crocodile River Valley ligt de hoofdstad van Mpumalanga genaamd Nelspruit. Vanwege de ligging aan de Crocodile rivier en het subtropische klimaat is het gebied erg vruchtbaar. In de bosrijke omgeving groeien diverse fruitsoorten, exotische planten en bloemen. De stad heeft een belangrijke tabak- en houtindustrie. Nelspruit is de toegangspoort voor de bezienswaardigheden in Mpumalanga, het Krugerpark en Swaziland. Nelspruit is een goede stop voor een bezoek aan de panoramaroute. Highlights van de panoramaroute zijn: Blyde Rivier Canyon, Bourke’s luck potholes, Mac Watervallen, God’s Window, Three Rondavels, Pelgrim’s Rest.
Niet ver van Nelspruit ligt Kaapsche Hoop, een populaire plek voor de lokale bevolking. Kaapsche Hoop is een klein, historisch toeristenplaatsje met vrij rondlopende kuddes wilde paarden. Je kunt hier heerlijk  wandelen in de natuur of paardrijden. Tijdens een wandeling door Nelspruit Botanical gardens wandel je door inheems bos met tropische planten en baobabbomen. Ook leuk is het Croc River Reptile Park, waar je de originele bewoners van de Crocodile River kunt zien.
✪ Tip: Ben je dol op winkelen, ga dan naar Riverside Mall, gelegen op 5km ten noorden van Nelspruit.

Dullstroom is gelegen in de Highlangds Meander in de provincie Mpumalanga en is de beste plaats in Zuid-Afrika’s om te vliegvissen. Naast vliegvissen kun je hier ook heel goed forelvissen. In de rivieren en meren rondom Dullstroom is veel forel aanwezig waarop vooral door Zuid-Afrikanen enthousiast wordt gevist. Vergeet niet een visvergunning te halen, te verkrijgen bij lokale postkantoren. Dullstroom ligt op 2100m boven de zeespiegel en is daarom het hoogst gelegen dorp van Zuid Afrika en ligt tussen Johannesburg en het Krugerpark in, een ideale tussenstop. Dit is de enige plek in Zuid Afrika waar alle drie de Kraanvogels nog voorkomen: de Blue Crane, de Wattled Crane en de Crowned Crane. De Wattled Crane is een zeer zeldzaam geziene vogel in Zuid-Afrika en helaas met uitsterven bedreigd.
Maar er is meer te doen in Dullstroom, wandel naar de watervallen, ga mountainbiken of paardrijden. De omgeving van Dullstroom is prachtig met haar vele meertjes en rivieren en fraaie velden met wilde bloemen en klein wild.

Bezoek het roofvogel opvangcentrum Dullstroom Bird of Prey & Rehabilitation Centre en geniet van een van de roofvogelshows. In dit centrum worden roofvogels en uilen gerehabiliteerd en weer losgelaten in het wild. Honger gekregen ga dan naar Mrs Simpson restaurant en geniet van de lokale forel.
☝ Houd er rekening mee dat je bij bijna alle uitzichtpunten langs de route een kleine entreeprijs moet betalen. Daarnaast vind je er vaak souvenirkraampjes, picknickplaatsen en toiletgebouwen.

Interesse gekregen in een reis naar Zuid-Afrika neem dan contact op met onze reisspecialisten.